Psychose als bewustzijnsverstoring

Stijn Vanheule is professor klinische psychologie en psychoanalyse aan Universiteit Gent en bestuurder van PsychoseNet België. In die organisatie werkt hij met professionals, families en patiënten rond een boodschap van hoop en herstel bij psychose. Een boodschap die hij weinig terugvindt in de beschikbare literatuur. En dus ging hij zelf aan de slag. In zijn boek Waarom een psychose niet zo gek is biedt hij vanuit zijn eigen ervaring en kennis een toegankelijk en begrijpelijk alternatief.

De nood aan dit boek is al snel duidelijk, want ook onder zorgverleners zijn er nog veel misvattingen rond psychoses. “Onder meer erfelijkheid en psychosociale factoren worden vaak als oorzaak van een psychose aangeduid”, zegt professor Vanheule. “Toch merken we dat een psychose zich vaak voordoet op grote kantelmomenten in het leven. Iemand die afstudeert, iemand die voor het eerst ouder wordt, … Daar zijn vaak sterke emoties, diepe angsten en chaos aan gekoppeld. Bij een psychose verlies je het bindende verhaal en treedt een bewustzijnsverstoring op.”

Daarnaast wil de auteur ook de boodschap meegeven dat herstel mogelijk is. De kwetsbaarheid blijft wel en er bestaat geen wonderbehandeling. “Het stigma is dat mensen met psychoses gevaarlijke personen zijn, dat ze niet betrouwbaar zijn en geen ziekte-inzicht hebben. Dat maakt dat ze zich niet begrepen voelen en in een soort selffulfilling prophecy terechtkomen waarbij hun grip op de realiteit moeilijk terug vinden. Ook als verpleegkundige kan je je blik en de zorg voor mensen met psychoses veranderen. Benader hen op een rustige manier, spreek niet op een infantiele manier en betrek de persoon bij beslissingen. Heldere communicatie is zeer belangrijk om het angstgevoel te verminderen. Ga ook niet in discussie, maar zoek een connectie en luister naar wat ze te vertellen hebben. Oprecht hun bezorgdheden opnemen kan al een eerste stap naar herstel zijn.”