Ons land heeft een nieuwe federale regering en daar hoort een regeerakkoord bij. Het uitgangspunt: “Zorg moet voor iedereen betaalbaar, effectief beschikbaar en van topkwaliteit zijn.” En dat rekening houdend met de maatschappelijke context en de specifieke uitdagingen waar de zorgsector voor staat. Daarnaast wil de regering de versnippering van de bevoegdheden voor gezondheid aanpakken om de doeltreffendheid en kwaliteit van zorg te vergroten.

Het federale regeerakkoord telt twintig bladzijden over zorg. Zo wil de federale regering investeren en hervormen op basis van gezondheidszorgdoelstellingen en zorg laten evolueren richting geïntegreerde zorg. Daarnaast wil de overheid de ziekenhuisfinanciering en nomenclatuur herzien om de samenwerking in en tussen ziekenhuizen en andere zorgactoren te bevorderen, maar ook om zorgkwaliteit boven kwantiteit te plaatsen. Voor de ziekenhuizen voorziet de regering een transparante, pathologie-gestuurde basisfinanciering, samen met een pay-for-perfomancebudget en een som voor innovatie. Wat de nomenclatuur betreft, volgt een hervorming om de organisatie en financiering van de thuisverpleging doelmatiger te maken en de arbeidskrapte aan te pakken. De administratieve lasten worden verminderd, er wordt ingezet op samenwerking en op een sociaal statuut bij conventionering op het niveau van gelijkaardige zorgberoepen.

“Een hart voor onze zorgverleners”

Naast voldoende toegang tot zorg zet de overheid de patiënt en de betaalbaarheid voor de patiënt centraal. Maar er wordt ook naar de zorgverleners gekeken. Het regeerakkoord noemt hen “de motor van de gezondheidszorg” en de tekorten moeten aangepakt worden, door de aantrekkelijkheid van het beroep te verhogen en in te zetten op een retentiebeleid, in het bijzonder voor verpleegkundigen. Samen met de deelstaten willen ze de drempels wegwerken via het statuut verpleegkundige in opleiding zodat studenten verpleegkunde in het vierde jaar een onkostenvergoeding kunnen ontvangen.

De verpleegkundige verantwoordelijk voor de algemene zorg (VVAZ) zal versterkt worden in zijn of haar rol door de VVAZ nieuwe verantwoordelijken toe te vertrouwen. Zo wordt het verschil met de basisverpleegkundige duidelijker, zonder de rol van de basisverpleegkundige te devalueren. Ook “het fenomeen waarbij zorgkundigen en verpleegkundigen zichzelf via een zelfstandig of interim contract opnieuw aanbieden bij hun werkgever via bijvoorbeeld een nietafwervingsbeding” zal bestreden worden, net zoals “de oneigenlijk inzet van project sourcing in de zorg.” Daarom voert de overheid de defiscalisatie van de overuren in de zorg in.

Mentale weerbaarheid

Het regeerakkoord bevat op het vlak van zorg een groot luik over mentale weerbaarheid, op het vlak van geestelijke gezondheidszorg voor ouderen, jongeren en personen met een verslaving. Daarnaast behandelt het nog de thema’s voldoende en betaalbare geneesmiddelen en medische hulpmiddelen, snellere diagnose en behandeling voor een betere volksgezondheid, gezond leven en het zorglandschap. Er is ook ruimte voor technologische vooruitgang en voor het verbeteren van de gegevensdeling. Daarnaast moeten de middelen voor zorg zinvol en efficiënter ingezet worden.

Raadpleeg het regeerakkoord.

De Stichting tegen Kanker investeerde in 2024 een recordbedrag van 35 miljoen euro in wetenschappelijk onderzoek. Het doel? Toewerken naar een wereld waarin kanker niet langer een doodvonnis betekent.

Het voorbije jaar ondersteunde de Stichting tegen Kanker maar liefst 68 wetenschappelijke projecten in de strijd tegen kanker. Een van die projecten is dat van professor Diether Lambrechts (KU Leuven) die met zijn team werkt aan een gepersonaliseerd mRNA-vaccin tegen leverkanker. Dit therapeutische kankervaccin is een doorbraak die hoop biedt voor patiënten. Deze behandeling is niet volledig nieuw. In de Verenigde Staten investeren de overheid en softwarebedrijf Oracle 500 biljoen dollar in onderzoek naar de inzet van artificiële intelligentie om kanker aan te pakken. Een vijfde van dat budget gaat naar kankerdetectie gekoppeld aan mRNA-vaccinatie.

Het project van professor Lambrechts levert een bijdrage aan iets waar wereldwijd aan gewerkt wordt. Het omvat twee luiken. Enerzijds is er de ontwikkeling van het vaccin zelf. Dat gebeurt door kleine mRNA-fragmenten te isoleren en tot expressie te brengen in de cellen. Zo wordt gekeken welke mRNA-delen herkend worden en toegepast kunnen worden in het vaccin. Daarvoor werkt de KU Leuven samen met de UGent, het UZ Gent en het UZ Leuven. In Leuven worden de antigenen geïdentificeerd, in Gent wordt het vaccin ontwikkeld en in UZ Leuven loopt vervolgens de klinische studie TWISTVAX-01 bij patiënten met leverkanker. Het tweede deel van het project heet TWISTAR en bekijkt de specifieke activatie van CD4+T-cellen om het effect van een mRNA-vaccin te versterken.

In een nieuwe podcast Bloed, zweet en afhaken praten drie laatstejaarsstudenten verpleegkunde aan de Odisee hogeschool in Aalst over waarom studenten de opleiding verlaten. Verspreid over vijf afleveringen gaan ze in gesprek met docenten, zorgprofessionals en studenten. Ook Robbe Van Leemput, voorzitter van de werkgroep Studenten Verpleegkunde, komt aan het woord. Het doel van de podcast? Anderen inspireren met inzichten, tips en gesprekken om zo de uitstroom te verlagen. Je beluistert de podcast via Spotify.

NETWERK VERPLEEGKUNDE neemt afstand van X

Net zoals heel wat andere partijen en media neemt ook NETWERK VERPLEEGKUNDE afstand van het socialenetwerkplatform X. Ons profiel en de berichten zal je blijven terugvinden, maar voortaan zullen geen nieuwe tweets de wereld ingestuurd worden. Die keuze maken we, ondanks onze uitgebreide lijst aan volgers, zeer bewust. Het platform is in strijd met onze eigen waarden. Er moet ruimte zijn voor discussie en voor gesprek, maar dat moet altijd gebaseerd zijn op feiten. Het stimuleren van fake news en het verspreiden van desinformatie zijn in strijd met waar we als beroepsorganisatie en als beroepsgroep voor staan. Je kan ons altijd blijven bereiken via onze website en via andere kanalen.

Drie nieuwe adviezen van de Federale Raad voor Verpleegkunde

De Federale Raad voor Verpleegkunde (FRV) publiceerde aan het begin van 2025 drie nieuwe adviezen voor de minister van Volksgezondheid. Het gaat concreet over het beroeps- en competentieprofiel van zowel de verpleegkundige verantwoordelijk voor de algemene zorg (VVAZ) en de verpleegkundig specialist, als een advies over de beoordeling van de complexiteitsgraad van verpleegkundige zorg.

Het eerste advies van de FRV rond het beroeps- en competentieprofiel van de VVAZ stelt aanpassingen voor aan de deelcompetenties en gedragsindicatoren met betrekking tot geneesmiddelen en gezondheidsproducten voorschrijven; laboratoriumanalyse, bloedafname of staalafneming en collectie van secreties voorschrijven; de delegatie van verpleegkundige activiteiten aan de zorgkundige; de samenwerking met de basisverpleegkundige; de delegatie van de technisch-verpleegkundige verstrekkingen aan een gezondheidszorgberoep in het kader van een gestructureerd zorgteam en de toestemming om technisch verpleegkundige verstrekkingen aan een mantelzorger of een bekwame helper te geven.

Door de recente wijzigingen aan de wetgeving mag de basisverpleegkundige minder complexe zorgen toedienen binnen het gestructureerde zorgteam, in samenwerking met de VVAZ. Die VVAZ maakt de initiële inschatting over wat als complexe zorg beschouwd kan worden. De FRV formuleert nu een concreet advies over wat complexe zorgen zijn en wat niet. Ze vragen dat de minister van Volksgezondheid daarvoor het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) inschakelt om een complexiteitschaal van verpleegkundige zorg op te stellen zodat zorg voor patiënten gedefinieerd kan worden volgens het niveau van de beroepen of functies en de mate van complexiteit van de situatie voor verpleegkundige zorg. In afwachting van die schaal wijst de FRV op het belang van het klinische oordeel van de VVAZ. De FRV voorziet wel in een lijst die de VVAZ hierbij ondersteunt. Die lees je in het advies.

Tot slot is er het beroeps- en competentieprofiel van de verpleegkundig specialist, dat het goedgekeurde profiel van 2017 en 2018 vervangt. Een erkenning als verpleegkundig specialist ontvang je op basis van algemene criteria: een diploma of titel als VVAZ, een masterdiploma in de verplegingswetenschap en een bewijs van tewerkstelling de laatste vijf jaren voorafgaand aan de datum van de erkenningsaanvraag voor minstens 3.000 effectieve uren binnen een bepaalde zorgcontext of specialisatie als VVAZ in de verpleegkundige zorg.

Het volledige advies over de VVAZ raadpleeg je hier. Het advies over de beoordeling van de complexiteitsgraad van verpleegkundige zorg vind je hier. Je leest hier het advies over het functie- en competentieprofiel van de verpleegkundig specialist.

Nieuw rapport: Verpleegkundigen op de arbeidsmarkt 2022

De Planningscommissie Medisch Aanbod geeft een nieuw rapport vrij over verpleegkundigen op de arbeidsmarkt in 2022. Dit verslag analyseert de resultaten van de gegevenskoppeling met verschillende bronnen: de federale databank van de beoefenaars van de gezondheidszorgberoepen (Kadaster), het RIZIV en het Datawarehouse arbeidsmarkt en sociale bescherming. Zo geeft het meer inzicht in de activiteit van verpleegkundigen in 2022, met een gedetailleerde beschrijving van hun leeftijd, geslacht, gewest, gemeenschap, diploma, sector, beroepsstatus, …

In 2022 bedroeg het aantal beroepsbeoefenaars in totaal 228.251 verpleegkundigen. Daarvan was 86 procent vrouw. Het totaal is een lichte stijging van twee procent ten opzichte van 2021, maar niet voldoende om het aantal verpleegkundigen te compenseren die dat jaar de zorgsector verlieten. Kijken we naar het aantal actieve beroepsbeoefenaars, dan komen we uit op 154.010 verpleegkundigen in België tijdens 2022. Dat is een zeer kleine toename van 0,6 procent ten opzichte van het vorige jaar. Zo’n 78 procent werkte in 2022 als loontrekkende, 13 procent als zelfstandige en 10 procent combineerde beide statuten. In de Belgische gezondheidszorgsector waren dat jaar 134.496 verpleegkundigen actief. De meeste daarvan (78.286) in ziekenhuizen, 25.256 verpleegkundigen in de thuiszorg, 23.307 in de rust- en verzorgingstehuizen en 14.285 verpleegkundigen in de sector maatschappij en gezondheid. Per 10.000 inwoners waren er 115 verpleegkundigen beschikbaar. Dit cijfer daalt voor het tweede jaar op rij.

Raadpleeg het volledige rapport.

De FOD Volksgezondheid publiceerde een overzichtsdocument met een tabel waarin de activiteiten van de zorgkundige, de basisverpleegkundige, de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg en de verpleegkundig specialist duidelijk opgesomd worden. Deze worden gekoppeld aan een heldere en juridisch correcte uitleg over hoe deze zorgprofielen zich ten opzichte van elkaar verhouden. Je raadpleegt het document hier.

Jaarlijks kiezen de studenten van de Universiteit Antwerpen hun beste prof en beste assistent. De winnaars ontvangen ’t Gobelijntje, genoemd naar de beroemde professor uit de Jommekesalbums. Dit jaar ontving Ina Gryp de prijs van beste assistent. Ina is lid van de werkgroep Pijnverpleegkundigen van NETWERK VERPLEEGKUNDE, werkt als verpleegkundig specialist pijn in het ZAS en is sinds 2021 academisch assistent aan de Universiteit Antwerpen. Vanuit de beroepsorganisatie zijn we fier op onze laureate.

Het Departement Zorg maakt werk van de aanvragen van kandidaten voor de erkenningscommissies, maar er zit vertraging op. Concreet gaat het om de commissies diabetes, pediatrie, GGZ, VVAZ, verpleegkundig specialist, geriatrie, kritieke diensten, palliatieve zorgen en zorgkundigen. Voor elk van deze commissies schoof NETWERK VERPLEEGKUNDE geschikte kandidaten naar voren.

Op 14 en 15 november 2024 ging het jaarlijkse Diabetessymposium door. Naast de nieuwe locatie in Roeselare pakte de organisatie uit met een beklijvend filmpje om de rol van de diabeteseducator in de kijker te zetten. Daarin komen drie personen aan het woord: een sportieveling met diabetes, een foodlover met een diabetesblog en een comedian en vader van twee kinderen met diabetes. Zij leggen uit hoe ze bij een diabeteseducator terechtkwamen en welke functie, taken en inbreng die persoon had en wat de impact daarvan was op hen, hun dagelijkse leven en hun mentale gezondheid.

Bekijk het filmpje hier.