Up-to-date

7 maart is equal pay day. Op deze dag staan we stil bij de loonkloof tussen vrouwen en mannen. De gemiddelde loonkloof in Europa bedraagt 13 procent. Dit is het verschil in gemiddeld bruto uurloon tussen mannen en vrouwen in de hele economie. In België bedraagt de gemiddelde loonkloof 5.3 procent.

Het goede nieuws: de loonongelijkheid verkleint wel degelijk. Bij alleenstaanden zonder kinderen is de loonkloof op basis van uurlonen zelfs negatief (-7 procent), in het voordeel van vrouwen. Keerpunt is de leeftijd tussen dertig en veertig jaar: vanaf dat moment stijgt het loonverschil snel, om te eindigen in een maandelijks pensioenkloof van wel 33 procent.

Cijfers van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen tonen aan dat vrouwen en mannen zonder kinderen per uur ongeveer evenveel verdienen. Met elk extra gezinslid vergroot de loonkloof, van 1,5 procent (geen kinderen) naar 4,8 procent (1 kind) tot 5,7 procent en 6,3 procent bij respectievelijk 2 en minstens 3 kinderen. Moeders zien hun inkomsten vooral dalen omdat zij hun betaalde arbeid terugschroeven.

De loonkloof van dichterbij bekeken

De loonkloof verkleint drastisch als de factor deeltijds werk buiten beschouwing wordt gelaten. Een heel aantal culturele, wettelijke, sociale en economische factoren (versterken genderbias op de werkvloer en) leiden ertoe dat vrouwen minder verdienen. Bovendien blijkt uit onderzoek van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen dat een vrouw in dezelfde sector en met dezelfde anciënniteit/opleiding/leeftijd/gezinssituatie/job/… als een man, gemiddeld nog steeds minder verdient.

De prijs van moederschap

Het zijn nog altijd vooral vrouwen die zich het meeste bezighouden met de organisatie van het huishouden en de opvoeding van de kinderen, waardoor zij minder werken en minder verdienen. De (loon)kloof vergroot alleen maar naarmate mensen ouder worden, want terwijl een vrouw haar carrière op een lager pitje zet, kan een man wel doorgroeien. Dit heeft bovendien een zelfversterkend effect: juist doordat vrouwen minder verdienen, is het logischer dat hun job niet de prioriteit krijgt wanneer er keuzes gemaakt moeten worden.

Vrouwelijke en mannelijke sectoren

Het feit dat vrouwen vaker deeltijds werken – in de eerste plaats om voor kinderen te zorgen – verklaart dus voor een groot deel de loonongelijkheid tussen vrouwen en mannen. Maar zelfs onder deeltijdwerkers worden vrouwen nog steeds minder betaald, met een verschil van gemiddeld 10,7 procent. Er zijn immers nog andere factoren die de genderongelijkheid in stand houden: zo werken vrouwen en mannen vaak in verschillende sectoren. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in onder andere het onderwijs, de zorg, dienstverlening, administratieve en ondersteunende jobs en huishoudpersoneel: ‘zachte’ sectoren waar de lonen niet hoog liggen en deeltijdse contracten normaal zijn.

Opvallend is het feit dat de beroepen die essentieel bleken om het land overeind te houden tijdens de pandemie over het algemeen tot de ‘zachte’ sectoren hoorden. De gezondheidszorg, voedingswinkels, kinderdagverblijven, schoonmaak… draaien grotendeels op de werkkracht van vrouwen. Ontluisterend zijn de gemiddelde lonen die bij deze essentiële beroepen horen. Verpleegkundigen hebben een lager loon dan de gemiddelde werknemer met een bachelor-diploma.

Bron: equalpayday.be

Het onderzoeksvoorstel van NETWERK VERPLEEGKUNDE ‘Impact overconsumptie, ontbreken taakdifferentiatie en niet-erkende bedden op verpleegkundige tekorten in de gezondheidszorg’ is door het KCE geselecteerd voor het KCE-studieprogramma voor 2023.

Het originele onderzoeksvoorstel van NETWERK VERPLEEGKUNDE bevatte twee onderzoekspistes om een efficiëntere inzet van verpleegkundig personeel te bekomen: het verminderen van overconsumptie van de zorg en functiedifferentiatie. Om tot een haalbare KCE-studie met concrete aanbevelingen te komen zal de scope beperkt worden tot functiedifferentiatie binnen zorgteams (verpleegkundigen, zorgkundigen en logistieke medewerkers) van enkele types hospitalisatieafdelingen. Aan de hand van een tijdsmeting zal geobjectiveerd worden wat de huidige tijdbesteding is (bv. proportie verpleegkundige tijd besteed aan directe en indirecte patiëntenzorg, niet verpleegkundige activiteiten, etc. ) en waar ruimte tot verbetering is (bv. afhankelijk van type shift). Op basis van deze analyse, en het bestuderen van internationale praktijkvoorbeelden, zullen verbetervoorstellen voor de Belgische context geformuleerd worden.

ProGezondheid is een nieuw portaal dat ontwikkeld werd door de FOD volksgezondheid en het RIZIV. Dit portaal heeft MyRIZIV vervangen en is nu ook beschikbaar voor zorgverleners zonder RIZIV-nummer. Het doel is de kwaliteit van de zorg voor de patiënt te verbeteren en het gegevensbeheer van zorgverleners te vereenvoudigen.

Eén portaal

Zorgverleners moeten vaak met verschillende toepassingen werken. Om de administratie te vereenvoudigen, ontwikkelden de FOD en het RIZIV samen een nieuw portaal. Zo moet meer tijd overblijven voor de kwaliteit van zorg. Op ProGezondheid kan de zorgverlener op termijn:

• het register van praktijken aanvullen/raadplegen
• een digitaal portfolio bijhouden, wat verplicht is sinds het in voege trede van de kwaliteitswet op 1 januari 2021
• contactgegevens doorgeven
• communiceren met de administraties
• …

Functionaliteiten in fases

ProGezondheid neemt de bestaande functionaliteiten over van MyRIZIV. Vervolgens breidt het portaal uit met bijkomende functionaliteiten, gerelateerd aan alle gezondheidszorgberoepen. Dit zal in verschillende fases gebeuren.

De eerste fase ging van start in december 2022. Daarbij lag de focus op contactgegevens en het kunnen raadplegen ervan. Deze eerste fase moet zorgverleners ook beter wapenen tegen toekomstige crisissen. Tijdens de coronacrisis werd duidelijk dat de gegevens over de plaats van tewerkstelling en contactgegevens niet voldoende waren.

In een tweede fase zullen andere functionaliteiten van het register worden toegevoegd, eventueel pilootprojecten vanuit de taken van het RIZIV en een digitaal portfolio. Op termijn zullen nog andere instellingen toetreden tot het portaal. Over de aanpassingen en timing wordt tijdig gecommuniceerd.

Surf naar riziv.fgov.be/nl/toepassingen/Paginas/progezondheid.aspx om je aan te melden.

Vragen over het portaal of andere veranderingen in verband met kwaliteitszorg? Contacteer het RIZIV via het Service Center Gezondheid: forms.riziv.fgov.be of telefonisch via +32 2 5249797.

Over de toediening en registratie van een COVID-19-vaccin door thuisverpleegkundigen ontbreekt duidelijke communicatie. Het NPTV (Nederlandstalig Platform voor Thuisverpleegkundigen) werkt aan een kortetermijnoplossing samen met Vaccinnet waarbij een verpleegkundige gekoppeld wordt aan een arts en op die manier de registratie in Vaccinnet in orde kan brengen. Op de lange termijn is het de bedoeling dat dit flexibeler kan, zonder die koppeling met een arts. Zodra we meer informatie ontvangen voor een kortetermijnoplossingen, delen we die via onze kanalen.

De Europese RICHTLIJN 2013/55/EU van het Europees parlement en Europese Raad publiceerde in 2013 het rapport inzake de benoeming van de Europees mobiele bachelor verpleegkundige onder de term ‘verantwoordelijke algemeen ziekenverpleger(s)’. De opdracht van de EU-landen ligt bij het omzetten van deze richtlijnen in nationale wetgeving. Daarom wordt vandaag ook op federaal niveau aan de nodige wetgeving gewerkt om zo een duidelijk onderscheid te maken met HBO5-verpleegkundigen.

Naar aanleiding van het voorontwerp van de wet basisverpleegkundige en klinisch onderzoeker werd uit naam van de Algemene Unie der Verpleegkundigen van België (AUVB) een brief overgemaakt aan het kabinet van minister Frank Vandenbroucke.

In essentie gaat het om de vraag om de naamgeving ‘verantwoordelijk algemeen ziekenverpleger’ aan te passen in Europese wetgeving om de volgende redenen:

• De term ‘verpleger’ is niet genderneutraal.
• De term ‘ziekenverpleger’ is erg beperkend en niet toekomstgericht.
• De combinatie ‘verantwoordelijk algemeen ziekenverpleger’ klinkt oubollig en dus weinig motiverend voor  jongeren om in het beroep te stappen.

In het huidige wetsvoorstel wordt melding gemaakt van de term ‘verantwoordelijk algemeen ziekenverpleegkundige’. Een meer correcte vertaling zou zijn de ‘verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg’.

Het EBP-Netwerk zit in een nieuw jasje. Dit netwerk dat expertisecentra en Belgische gezondheidsactoren samenbrengt heet vanaf nu Evikey.

De naam en huisstijl van Evikey zien er anders uit, de doelstelling van het netwerk blijft evenwel dezelfde: de kwaliteit van de zorg verbeteren door evidence-based practice (EBP). Op de nieuwe website evikey.be kom je meer te weten over de structuur van het netwerk, zijn partners en hun respectievelijke rollen, over evidence-based practice zelf en over de projecten waarin EBP-producten worden ontwikkeld in de praktijk van zorgverleners.

De Belg gebruikt veel en dagelijks medicatie. Toch worden hierbij ook fouten gemaakt die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Uit een bevraging bij duizend Belgen door online apotheek Viata blijkt dat mensen niet altijd even zorgvuldig omspringen met medicatie.

65 procent van de Belgen neemt dagelijks medicatie. Naast de voor de hand liggende anticonceptie bij vrouwen (27 %), gaat het hierbij ook om bloeddrukverlagende middelen (21 %), cholesterolverlagers (15 %) en bloedverdunners (12 %). Eén op de tien Belgen neemt dagelijks slaapmiddelen, eenzelfde aantal neemt dagelijks antidepressiva. De meest gebruikte medicijnen zijn ontstekingsremmers (68 %), koorts- en pijnstillers (68 %) en antibiotica (66 %). Uit de bevraging van Viata blijkt dat 31 procent van de Belgen zelden tot nooit de huisapotheek controleert op vervaldatum. 40 procent bewaart medicatie in de badkamer, wat geen goed idee is door de schommelingen in temperatuur en vochtgehalte. Beter is een keukenkast. 22 procent geeft aan tabletmedicatie te breken zonder doktersadvies. Verkeerd gebruik van geneesmiddelen kan leiden tot een mindere werking of net meer bijwerkingen, dus sensibilisering is belangrijk.

Bron: viata.prezly.com/65-belgen-neemt-dagelijks-medicatie

Eind september verscheen bij Acco de herwerking van het boek ‘Van hygiëne tot infectiepreventie’ van Mia Vande Putte, lid van de werkgroep Infectiepreventie van NETWERK VERPLEEGKUNDE. Het boek is een referentiehandboek voor zorgverleners dat verschillende facetten van hygiëne en infectiepreventie belicht.

Hygiëne en infectiepreventie zijn basiskenmerken van professionele zorgverlening. Een goed inzicht in alle mogelijke infectiebronnen en overdrachtswegen is dan ook cruciaal om besmettingen te voorkomen en te beperken. ‘Van hygiëne tot infectiepreventie’ is een referentiehandboek voor verpleegkundigen en vroedvrouwen dat alle aspecten van hygiëne en infectiepreventie op didactische wijze uiteenzet, voor zowel de basiszorg als gespecialiseerde handelingen, en dat in de acute, de chronische en de thuiszorg. Bij elk onderwerp komen verschillende pijlers van kwaliteitszorg aan bod, zoals geschikte materiële voorzieningen en correcte procedures. De casuïstiek op het online Sofia-platform verhoogt de verwijzing naar de praktijk. De digitale oefeningen en het film- en beeldmateriaal ondersteunen de lezer bij de verwerking van meer gedetailleerde kennis.

Mia Vande Putte is stafmedewerker op de dienst Ziekenhuishygiëne van UZ Leuven en verzorgt opleidingen over de preventie van ziekenhuisinfecties aan de KU Leuven. Als expert bij de Hoge Gezondheidsraad van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu werkt ze mee aan de nationale aanbevelingen voor infectiepreventie in de gezondheidszorg.

Meer info en een leesfragment vind je op shop.acco.be/nl-be/items/9789464148640/Van-hygi-ne-tot-infectiepreventie.

Na twee jaar COVID-19-pandemie nodigde de redactie van Tijdschrift voor Geneeskunde en Gezondheidszorg een breed forum van Vlaamse zorgverstrekkers uit om hun ervaringen en bekommernissen neer te schrijven. Ook enkele leden van NETWERK VERPLEEGKUNDE leverden waardevolle bijdragen.

In het e-book ‘Covid in Vlaanderen: kernlessen uit de zorg’ worden artikels gebundeld, opgesteld door artsen uit de eerste en de tweede lijn, verpleegkundigen, apothekers, mutualiteiten, patiëntenorganisaties, studenten, ziekenhuisdirecties en bestuursorganen. Inge Luts, directeur patiëntenzorg (Az Damiaan) en lid van de werkgroep Directies NETWERK VERPLEEGKUNDE leverde het opiniestuk getiteld ‘Wat heeft de Covid-pandemie ons geleerd?’. Daarnaast verscheen het artikel ‘Zorgcontinuïteit prioritair binnen diabeteszorg, ook tijdens pandemie’ van Sofie Dewaet, verpleegkundig diabeteseducator (UZ Leuven) en Diégo Backaert, verpleegkundig diabeteseducator (Amenthu) en lid van de Raad van Bestuur NETWERK VERPLEEGKUNDE.

Samen vormen de bijdragen een document dat de hiaten in het huidige zorgstelsel identificeert. Daaruit worden suggesties geformuleerd ter optimalisatie van de zorg in de toekomst.

Het platform TvGG E-book is een initiatief van het Tijdschrift voor Geneeskunde en Gezondheidszorg en biedt een uitgebreide selectie van Nederlandstalige peerreviewed e-books voor deskundigen uit de zorgsector.

Het e-book ‘Covid in Vlaanderen: kernlessen uit de zorg’ is verkrijgbaar via www.tvgg-ebooks.be/product/covid-in-vlaanderen-kernlessen-uit-de-zorg.

Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu publiceerde recent enkele kerncijfers van de gezondheidszorgberoepen in een nieuwe editie van de Blikvanger Gezondheidszorg.

In België zijn er vandaag meer dan 670.000 personen die het recht hebben om een beroep in de gezondheidszorg uit te oefenen. Dit in een van de meer dan twintig gezondheidszorgberoepen die erkend zijn in België, gaande van artsen, klinisch psychologen tot bandagisten. Met 206.444 personen vormen de verpleegkundigen veruit de grootste groep. Dit gezondheidszorgberoep wordt naast vroedvrouwen en logopedisten nog in meer detail toegelicht met cijfers over de gemiddelde leeftijd, Drie gezondheidszorgberoepen worden in het rapport meer in detail toegelicht. De Blikvanger Gezondheidszorg wil een eerbetoon zijn aan de mensen op het terrein die kwalitatieve gezondheidszorg bieden.

Lees het volledige rapport op www.gezondbelgie.be/nl/blikvanger-gezondheidszorg/gezondheidszorgberoepen.