Week van de Verpleegkundige

De CEO van Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS) – een fusie tussen GZA Ziekenhuizen en ZNA, en een van de grootste ziekenhuizen in Europa – begon haar carrière als verpleegkundige. Willeke Dijkhoffz raakte als verpleegkundige in de geriatrie gepassioneerd door patiëntenrechten. Ook aan het hoofd van het ziekenhuis blijft haar belangrijkste drijfeer goede zorg bieden. “Ik ben opgeleid vanuit het idee dat je als verpleegkundige ‘de advocaat’ of ‘woordvoerder’ van je patiënt bent”, licht Willeke toe. “Je vertaalt naar de arts en de omgeving wat zijn behoeftes zijn. Heel wat patiënten zijn niet meer zo mondig of kunnen omwille van hun ziekte geen beslissingen nemen. Anderen nemen – vaak met de beste bedoelingen – beslissingen voor hen. Toen ik op de werkvloer begon was er nog geen Wet Patiëntenrechten of juridisch kader om zo’n beslissingen te nemen. Zo is mijn interesse in medisch recht gegroeid en ben ik tijdens mijn werk als verpleegkundige ook rechten gaan studeren.”

Na haar studie rechten versterkte ze onder meer de ethische commissie van GZA als verpleegkundig staflid en werd ze federale ombudsvrouw voor patiëntenrechten. Haar liefde voor de werkvloer deed haar terugkeren naar GZA, waar ze uiteindelijk CEO werd. Haar belangrijkste motivatie blijft hoe kan ik de zorg voor mijn patiënt beter ‘maken’. “Mijn boodschap is dan ook: blijf als verpleegkundige je drijfveer trouw, ook als je andere functies gaat bekleden. Zo heb ik ook in mijn privéleven veel zorg gegeven. Het blijft een privilege om mensen in hun meest kwetsbare moment bij te mogen staan.”

Praktisch

Willeke Dijkhoffz

CEO Ziekenhuis aan de Stroom

Maandag 30 september 2024

Studiedag Kinderverpleegkundigen

De rode draad als verpleegkundige

Vanop de eerste rij ziet ze hoe het beroep verandert. Essentieel bij die veranderingen zijn de opleiding en de werkvloerervaring. “Je hebt hoe dan ook een sterke opleiding nodig,” legt ze uit. “Als student liep ik stage in verschillende zorginstellingen. Na mijn studies kwam ik in een universitair ziekenhuis op de afdeling cardiovasculaire chirurgie. Het duurde zes maanden om me in te werken en de cultuur van de afdeling te leren kennen. Dat is het voordeel van een goede opleiding: als jonge verpleegkundige kun je alles doen door stapsgewijs ervaring op te bouwen. De opleiding geeft je een noodzakelijke basis, maar maakt van jou geen ervaren verpleegkundige. Je moet ook leren samenwerken en inspelen op veranderingen, wat in elke zorginstelling anders is.”

Ze gelooft sterk dat iedereen leiderschap kan tonen: “In mijn doctoraat ontdekte ik hoe hoofdverpleegkundigen hun team motiveren met krachtig, transformationeel leiderschap. De hoofdverpleegkundige zoekt naar optimalisaties en creëert harmonie in het team. Dit leiderschap kan uitstralen op alle niveaus, van de directie tot de verpleegkundigen op de werkvloer.”

Naast een sterke basisopleiding is voortdurende bijscholing essentieel om bij te blijven met professionele ontwikkelingen. Het is belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen, je kritische geest te scherpen en je communicatieve vaardigheden te versterken. De verpleegkundige van morgen moet haar capaciteiten voor het beheren van een multidisciplinair team verder ontwikkelen en leren omgaan met diverse professionele profielen die elk een meerwaarde hebben in de zorg voor de patiënt. Of ze nu in management of aan het bed van de patiënt werkt, de leiderschapsvaardigheden die ze ontwikkelt, zullen essentieel zijn voor effectieve zorgcoördinatie.

Praktisch

Sabine Stordeur

Directrice-generaal DG Gezondheidszorg

Donderdag 3 oktober 2024

Studiedag Hoofdverpleegkundigen – Middenkader

Leiderschap op de werkvloer

Els Dejonghe is coach en podiumartiest. Op een podium haalt ze iedereen uit zijn stoel met pakkende poses en intrigerende opdrachten als intermezzo. Geen overbodige luxe tijdens een congres waar iedereen komt om zich te informeren en te laten inspireren. “Ik combineer theater en coaching rond (persoonlijk) leiderschap en welzijn. De humoristische insteek maakt het geheel toegankelijk en licht en ondersteunt zo de voornaamste intentie van mijn intermezzo’s, namelijk dat we even uit ons hoofd komen, terug in ons lichaam. Aangezien ons lichaam niet in het verleden of in de toekomst kan zijn, maar enkel ‘nu’ kent, helpt het ons om helemaal aanwezig te zijn in het moment. Dat kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door te bewegen of te voelen. Even met iets helemaal anders bezig te zijn. Door tien minuten compleet te ontspannen, kan je weer verder en haal je het meeste uit je congres- of werkdag.”

Voor haar intermezzo’s, keynotes en avondvullende voorstelling, brengt Els haar ervaring als podiumartiest en expertise als coach samen. Ze begeleidt ondernemers en artiesten en geeft loopbaancoaching. “Een rode draad in mijn praktijk is leiding geven vanuit ondersteuning en liefde, zowel aan jezelf als aan een team. Door inzicht te krijgen in wat voor jou belangrijk is, neem je met effectieve actie het heft in handen. Dat gaat niet enkel over werk, maar beslaat het geheel van je leven. Ik pak het holistisch aan en mijn performances zijn naast leuke intermezzo’s ook manieren om dat over te brengen. Ik reik het publiek technieken aan om achteraf zelf rustmomenten op te zetten.”

Els trapt elke dag van de Week op gang samen met Belpop Bonanza, spreekt over veerkracht tijdens het Nachtprogramma en brengt haar performance ‘Shine Bright, Baby!’ op donderdag 3 oktober.

Praktisch

Els Dejonghe

Holistisch coach en performer

Ochtendlijk intermezzo tijdens de hele Week van de Verpleegkundigen

Nachtprogramma | woensdag 2 oktober 2024

Studiedag Hoofdverpleegkundigen – Middenkader | donderdag 3 oktober 2024

Als professor Arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven en CEO van de Belgische Dienst voor Preventie en Bescherming IDEWE komt Lode Godderis regelmatig in de pers rond de thema’s burn-out en welzijn op het werk. “Hoe kan je mentale problemen op het werk voorkomen? Hoe kan je job bijdragen tot je gezondheid? Welke manieren zijn er om verpleegkundigen te helpen zich goed te voelen op het werk? Ik heb er de voorbije jaren heel wat onderzoek naar gedaan”, licht Lode toe. “Daarover kom ik vertellen tijdens de Week van de Verpleegkundigen. Niet op een theoretische manier. Ik breng geen ‘professor talk’, maar ga in interactie met het publiek. Ik wil dat bezoekers geïnspireerd naar huis gaan en dat ze weten hoe ze enkele van mijn bevindingen in de praktijk kunnen omzetten.”

“Vaak doen we de dingen op een bepaalde manier omdat we het nu eenmaal al jaren zo doen. Ik wil de bezoekers van de Week laten nadenken en hen in beweging zetten”, vertelt Lode enthousiast. “Wat leert onderzoek ons dat we in beleid kunnen omzetten en wat kan je als verpleegkundige zelf doen in je rol?” Zo komt ziekteverzuim in de zorgcontext zeker aan bod. Professor Godderis zal het vraagstuk opentrekken en kijken hoe je door zorg te dragen voor medewerkers vermijdt dat ze uitvallen, maar ook hoe je hen helpt re-integreren wanneer ze na ziekteverlof opnieuw aan het werk gaan. Waar moet aandacht aan besteed worden en hoe kan contact met je team een duurzame terugkeer bevorderen? Die praktische handvaten wil Lode Godderis je aanreiken.

Praktisch

Lode Godderis

Professor Arbeidsgeneeskunde en CEO IDEWE

Donderdag 3 oktober 2024

Studiedag Hoofdverpleegkundigen – Middenkader

Welzijn op het werk en werkhervatting in een zorgcontext

Karlien Claes verbindt sinds 2020 haar werk als verpleegkundige in het ziekenhuis met dat in het onderzoekslabo (PID Research Lab) van kinderimmunoloog prof. dr. Filomeen Haerynck. Karlien: “Samen met (inter)nationale partners leiden doctoraatsstudenten onder leiding van prof. Haerynck verschillende onderzoeksprojecten. Ik denk kritisch mee over de uitvoerbaarheid van de studie voor patiënten. Daarmee sla ik de brug tussen het ziekenhuis en het onderzoeksteam.”

“Ik sta prof. Haerynck ook bij tijdens haar consultaties op de poli pediatrie. Kinderen en jongeren hebben hun eigen leefwereld. We gaan samen op pad en zoeken goede behandelingsstrategieën.” Die ervaring brengt Karlien mee naar Oostende. Ze vindt het cruciaal dat verpleegkundigen de stem van de patiënt kunnen zijn en dus voldoende kennis bezitten om deze rol op te nemen. Dit geeft een kind, jongere of ouder het warme gevoel dat hun mening er toe doet.

Als Education Director bij INGID – de International Nursing Group for Immunodeficiencies – zit Karlien op de juiste plek om educatief materiaal te ontwikkelen voor verpleegkundigen. “Ik droom ervan om een educatief centrum op te starten waar verpleegkundigen opleidingen kunnen volgen over het immuunsysteem en aangeboren immuunstoornissen. Uit de literatuur blijkt dat jongeren vanaf twaalf jaar moeten worden voorbereid op het volwassen leven. Daar heb je als verpleegkundige de juiste kennis voor nodig, zodat je goede levensstijladviezen kan geven. Door educatief materiaal te ontwikkelen hoop ik daar aan bij te dragen.”

Praktisch

Karlien Claes

Verpleegkundige voor mensen met een aangeboren immuunstoornis

Pediatrie en Inwendige Ziekten UZ Gent
Centrum voor Aangeboren Immuunstoornissen, Gent
ERN Rita Network centrum

Maandag 30 september 2024

Studiedag Kinderverpleegkundigen

Zorgzaam omgaan met kinderen met aangeboren immuunstoornissen: samen onderweg

Zeg je Belgische muziek, dan zeg je Belpop Bonanza. Al tien jaar maken Jan Delvaux en DJ Bobby Ewing Vlaamse zalen onveilig met hun shows waarin ze de geschiedenis van de (Belgische) popmuziek swingend tot leven brengen. In 2024 trekken ze volle zalen met hun vijfde show: Superstar. Jij kan hen aan het werk zien in het Kursaal van Oostende, want Belpop Bonanza brengt er tijdens De Week van de Verpleegkundigen een zorgspecial.

“Naast onze vaste shows is het voor Jimmy en mij ook leuk een hele show uit te werken over een nieuw thema”, vertelt Jan enthousiast. “Zo stonden we vorig jaar in Oostende met een voorstelling over vrouwen in de popmuziek. De zorg is voor ons onbetreden terrein, maar na een brainstorm van een kwartiertje wisten we al dat dit goed komt. Zo zijn er enorm veel liedjes over verpleegkundigen in de popmuziek, maar gaan we ook snuisteren naar ziektebeelden in liedjes. Kennen we artiesten die verpleegkunde gestudeerd hebben? En wat zou een goede soundtrack zijn voor het operatiekwartier? Ik denk dat het heel plezierig wordt. De inspiratie komt vanzelf, ook omdat we heel wat mensen kennen in de zorg. In België is het moeilijk om geen verpleegkundige te kennen.”

Zoals steeds wordt het een vrolijke mix van verhalen, muziek en bewegend beeld. “We staan elke dag als opwarmer geprogrammeerd om 9 uur ’s ochtends. Het wordt plezierig en niet al te ernstig. We willen ons publiek vooral klaarstomen voor de rest van de dag.”

Foto: (c)KREW

Praktisch

Jan Delvaux en DJ Bobby Ewing

Belpop Bonanza

Elke studiedag om 9u

Na zeventien jaar als verpleegkundige behaalde Marjan De Graef in 2022 haar Master in de Verpleegkunde. Vandaag is ze verpleegkundig coördinator van VG-MZG bij Vitaz en zet ze zich als projectmedewerker in voor het Verpleegkundig en Paramedisch Onderzoek en Ontwikkeling (VPOO). Als doctoraatsstudent voert ze onderzoek naar de inzet van apotheekassistenten op verpleegafdelingen ter ondersteuning van het geneesmiddelenproces. Marjan: “Momenteel beperkt de rol van de apotheekassistenten zich tot het klaarzetten van medicatie, een taak die voorheen door de nachtverpleegkundigen werd uitgevoerd. Met het onderzoek willen we nagaan hoe we hun rol verder kunnen uitbreiden, met behoud van kwaliteit van zorg.  Om de kritische succesfactoren bij de implementatie van apotheekassistenten op de verpleegafdeling te bepalen was het cruciaal te peilen naar de ervaring en perceptie van de betrokken zorgverleners via interviews. We peilen naar de impact op patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg.”

De volgende stap wordt het bestuderen van bestaande literatuur. Door na te gaan waar andere landen al staan en welke indicatoren zij meten, krijgt het onderzoek van Marjan verder vorm. “In een laatste fase zullen we samenzitten met de afdelingen en bekijken wat de apotheekassistenten voor hen kunnen betekenen en andersom. Tijdens De Week deel ik enkele interessante bevindingen. Zo merken we dat nachtverpleegkundigen vandaag tevreden zijn met de hulp die ze krijgen, al vinden ze het moeilijk om de controle los te laten. Apotheekassistenten ervaren deze taak als een waardevolle uitbreiding van hun rol.  Inzetten op de communicatie tussen verpleegkundigen en de assistenten wordt heel belangrijk.”

Praktisch

Marjan De Graef

Doctoraatstudent, verpleegkundig coördinator en projectmedewerker VPOO

Woensdag 2 oktober 2024

Nachtprogramma

“Medicatie klaarzetten tijdens de nacht – werken met apotheekassistent”

Als verpleegkundige was Sabrina Nachtergaele leidinggevende in het operatiekwartier. Die ervaring neemt ze al acht jaar mee als onderzoeker bij de Arteveldehogeschool. Haar domein: klinisch leiderschap. Welke kwaliteiten moet je als leider opnemen? Hoe ziet leiderschapsgedrag eruit onder verpleegkundigen die aan het bed staan? Die vragen komen aan bod tijdens De Week. “Ik zal het hebben over mijn onderzoek naar clinical leadership bij verpleegkundigen,” licht Sabrina toe. “Wat is de meerwaarde van leiderschap bij verpleegkundigen? Waarom zetten we daar nog niet meer op in? Hoe kan je dat gedrag helpen ontwikkelen bij studenten? Wij onderzoeken hoe we hen kunnen stimuleren om hun expertise in te zetten, effectief te communiceren, te onderhandelen en conflicten te hanteren.”

Studenten worden vandaag heel sterk getraind in praktische vraagstukken en handelingen. Met het wetsvoorstel op tafel om verpleegkundigen op bachelorniveau meer in een leiderschapsrol te laten treden, is het essentieel te bekijken hoe ze daarin gecoacht kunnen worden. “Planningen leren opmaken, hen stressbestendigheid bijbrengen: de focus ligt niet enkel op technische en communicatieve vaardigheden. Wat is hun visie op de toekomst? Zien ze dingen die ze anders kunnen organiseren? We moeten hen uitdagen om daarover na te denken.”

Het team van de Arteveldehogeschool nam de voorbije jaren 51 diepte-interviews af en organiseerde acht focusgroepen. Door te peilen naar de rolmodellen van studenten verpleegkunde maakten ze een definitie en puurden ze vijf eigenschappen uit die de verpleegkundige omschrijven. Om die te weten te komen – samen met de vier cruciale factoren voor verpleegkundig leiderschap – moet je er op 1 oktober bij zijn. Dan deelt Sabrina ook enkele tools waarmee je jezelf en je omgeving in kaart brengt en reikt ze handvaten aan voor mentoren om klinisch leiderschap te ontwikkelen.

Praktisch

Sabrina Nachtergaele

Onderzoeker Artevelde Hogeschool

Dinsdag 1 oktober 2024

Studiedag Verpleegkundigen begeleidingsverpleegkundigen

De stagementor als sleutelfiguur voor clinical leadership bij studenten

Om de studiedag Kinderverpleegkunde te starten, nemen prof. dr. Koen Van Hoeck en verpleegkundige Kimi Lambregts de deelnemers mee doorheen een dag in het teken van de zorg voor een kind met een nierziekte. Dit doen ze aan de hand van diverse casussen. Met deze presentatie maken het kliniekhoofd kindergeneeskunde met specialisatie in nefrologie, dialyse en transplantatie en een verpleegkundige met specialisatie in nierziekten uit het UZ Antwerpen duidelijk dat een interprofessionele samenwerking essentieel is. “Wij hebben elkaar nodig om volgens de regels van de kunst de juiste zorg toe te dienen aan onze patiënten”, zegt Kimi.

De presentatie is gericht op alle pediatrisch verpleegkundigen en biedt een algemeen kader aan de deelnemers. Dokter Koen Van Hoeck: “Elke verpleegkundige op pediatrie krijgt vroeg of laat te maken met nierpatiëntjes. Aan de hand van zeer concrete cases delen we onze kennis over de verschillende aspecten van nefrologische verpleegkunde. Daardoor hopen we de deelnemers inzicht te geven in de achtergrond van verschillende onderzoeken en behandelingen: waarom is dat type onderzoek nodig, met welk ziektebeeld houdt dat verband en wat is het belang van de patiënt hierbij? Dat inzicht is nodig voor een gegronde diagnose en behandeling. Op de werkvloer verzamelen verpleegkundigen cruciale info over de patiënt. Daar kan de arts de behandeling op afstemmen. We benutten elkaars kennis en talenten. Die wisselwerking willen we duidelijk maken tijdens onze presentatie. Op die manier kunnen we patiënten en ouders zo goed mogelijk informeren en vormen we samen een sterk, professioneel zorgnetwerk.”

Praktisch

Prof. Dr. Koen Van Hoeck en mevr. Kimi Lambregts
Kliniekhoofd kindergeneeskunde nefrologie en verpleegkundige gespecialiseerd in nierziekten in UZA
25 september 2023
Studiedag Kinderverpleegkunde
Fysiologie, pathologie en diagnose

Wondzorgverpleegkundige Gunther Baeyens werkt in het Militair Hospitaal Koning Astrid in Neder-over-Heenbeek. Daar kreeg hij de kans om zich te verdiepen in wondverzorging met behulp van vissenhuid. Tijdens de Studiedag Verpleegkundigen Wondzorg licht hij zijn ervaring toe en deelt hij zijn blik op de toekomst van wondzorg. Al dan niet met ontschubde kabeljauw.

Gunther Baeyens is gespecialiseerd in wondzorg en werkt zowel als thuisverpleegkundige als in het Militair Hospitaal Koningin Astrid in Neder-over-Heenbeek. Dat ziekenhuis is het eerste in België dat vissenhuid gebruikte voor het verzorgen van wonden. In 2022 liep er een proeftraject waar Gunther aan meewerkte. Tijdens zijn lezing ‘Ontschubde Kabeljauw op een chronisch wondbedje’ op de studiedag voor wondzorgverpleegkundigen wijst hij op de voor- en nadelen van deze innovatieve behandeling, maar benadrukt hij ook het belang van basiswondzorg.

“Wondzorg begint nooit met vissenhuid, laat dat duidelijk zijn. De basis is de basis en daarvoor wordt altijd vertrokken van het TIME-D(H)N principe. Zonder deze stappen te doorlopen, kan je onmogelijk correct inschatten bij welke verzorging de patiënt het meest gebaat is. We moeten bovendien zeer goed aflijnen welke patiënten in aanmerking komen voor de wondverzorging met vissenhuid want deze methode is niet goedkoop.”

In het centrum voor complexe wondzorg van het Militair Hospitaal Koning Astrid kunnen patiënten op doorverwijzing terecht voor wondzorgadvies. Er is een expertise van verschillende adjuvante wondzorgtherapieën, waaronder het gebruik van vissenhuid. “Met de juiste theoretische kennis en praktische vaardigheden, kan in principe elke verpleegkundige de behandeling met vissenhuid toepassen. Al zijn we daar nu nog niet aan toe. Het kader, de kostprijs, de voorwaarden, zijn nog zeer onduidelijk. In de toekomst lijkt het me wel mogelijk dat dit meer ingeburgerd geraakt. Daarom wil ik mijn kritische inzichten over deze innovatieve therapie duiden aan het publiek vertrekkende vanuit de basisprincipes voor accurate wondzorg.”

Praktisch

Gunther Baeyens
Verpleegkundige brandwonden, referentieverpleegkundige wond- en stomazorg, thuisverpleging
27 september 2023
Studiedag Verpleegkundigen Wondzorg
Ontschubde kabeljauw op een chronisch wondbedje