Coördinator NVKVV: “Een verhaal schrijven waar alle verpleegkundige functies samenwerken”

Met een druk en bewogen jaar achter de rug klinkt het NVKVV, 1 jaar na de internationale feestdag Dag van de Verpleegkundige 2020. We klinken op een algemene visie op de sector, waar het beleid effectief mee aan de slag kan, waar elke verpleegkundige zich in herkent en met de eigen stem uitdraagt. Als tegengewicht voor een verdere versnippering door de vele specialisaties en opleidingsniveaus en als katalysator voor meer slagkracht. “Het algemeen belang is het pad van de toekomst voor het NVKVV en het actief informeren en mondig maken van onze leden plaveit die weg.”

Vol vooruit met duidelijke doelen en een concreet meerjarenplan voor een toekomstbestendige gezondheidszorg. Zo zet het NVKVV de koers na de coronapandemie verder. Niet enkel op vlak van permanente vorming, toegankelijke informatie en beleidssuggesties zet de organisatie de puntjes op de i. Ook het gerenoveerde gebouw in Brussel krijgt een duurzaam jasje aangemeten. “De ecologische benadering is zelfs bekroond met een Be.exemplary award door de stad Brussel. Zo wordt ons huis van de verpleegkundige een symbool voor de maatschappelijke waarde van verpleegkundigen. Beide zijn ingegeven door een langetermijnvisie op de algemene gezondheidzorg en combineren best practices voor een sterk resultaat.”

Waarom is het NVKVV zo belangrijk in het huidige zorglandschap?

“Het NVKVV verdedigt de belangen van alle verpleegkundigen, overlegt met verwante beroepsorganisaties en ijvert voor een correct en werkbaar statuut. Toch blijft het actief informeren en adviseren van leden onze belangrijkste functie. Zo worden verpleegkundigen mee voortrekker van hun beroep. We helpen hen een eigen stem ontwikkelen of versterken in het debat. Via digitale nieuwsbrieven, op sociale media en sinds kort ook met dit eigen magazine. Netwerk Verpleegkunde verspreidt heldere informatie. Het geeft onze verpleegkundigen niet enkel meer individuele slagkracht, maar ook een duidelijke identiteit als beroepsgroep die positieve interactie op gang brengt. De vraag bij onze leden was er al lang, deze coronapandemie maakte de uitvoering hoogdringend. Meer dan ooit is er nood aan toegankelijke en duidelijke informatie, specifiek uit Vlaanderen en België.”

Met welke uitdagingen krijgen verpleegkundigen in de toekomst te kampen?

“Met een steeds verouderende bevolking komt er nog meer druk op de algemene gezondheidszorg. Vandaag telt ons land 330.000 85-plussers, in 2050 zal dit aantal oplopen tot 700.000. Om die stijgende zorgvraag op te vangen, moet enerzijds de instroom in verpleegkundige opleidingen toenemen. Anderzijds wordt het cruciaal om de inzet van verpleegkundigen te optimaliseren. Een efficiënte match tussen kennis en vaardigheden met de passende job is noodzakelijk willen we het beroep aantrekkelijk houden en ook de uitstroom uit de job sterk minderen. Willen we hiermee naar taakverpleegkunde evolueren? Zeker niet. Feit is wel dat 80 procent van de verpleegkundigen ook niet-verpleegkundig werk doen, zoals maaltijden bedelen en patiënten vervoeren, en in bepaalde settings een groot aandeel verpleegkundige basiszorg opnemen. Dat is niet meer van deze tijd. Niet omdat ze dat werk niet willen doen, wel omdat er andere verpleegkundige taken zijn waar ze harder nodig zijn. Door de coördinatie van de zorg bij de verpleegkundige te houden, maar de uitvoering deels uit handen te geven, is geïntegreerde kwaliteitsvolle zorg mogelijk met een optimale inzet van de beschikbare handen op de werkvloer. Deze evolutie is al ingezet in  zorginstellingen waar grote schaarste is, die hierdoor inzetten op de nieuwe rol voor verpleegkundigen.”

Welke rol speelt functie- en taakdifferentiatie hierin?

“Het NVKVV ziet in de toekomst een verhaal waar alle verpleegkundige functies op een constructieve en open manier samenwerken. Het behoud van de HBO5-opleidingen is een belangrijke schakel in de zorg van morgen. Meer theoretische verpleegkundigen in tandem met wie eerder praktisch opgeleid is, met kwalitatieve zorg voor de patiënt als gemeenschappelijk doel. Ook door het systematisch toevoegen van administratieve en logistieke ondersteuning aan dit team geraken we op de juiste weg. Alleen volgt de huidige financiering dit model te weinig, waardoor wordt vastgehouden aan wat vandaag is en de transitie onvoldoende wordt ingezet. Dit hopen we te veranderen.”

“Efficiënte match tussen kennis en vaardigheden met de passende job.”

De beslissing van de Vlaamse overheid in 2017 om de financiering voor specialisatie stop te zetten staat dus haaks op de vraag naar meer competentiegerichte functies?

“Inderdaad. Volgens ons is specialisatie en differentiatie in het werkveld net de weg van de toekomst. Voor de verpleegkundige zelf wordt het ook interessant als de verloning zou bepaald worden volgens functie en niet langer volgens de diensten waarop ze werken. Er is nood aan een variatie aan verpleegkundige competenties op deze diensten. We juichen de tweede loonsverhoging in IFIC deze zomermaanden uiteraard toe, maar blijven toch vooral ijveren voor een verloningssysteem in functie van verworven competenties die een verpleegkundige daadwerkelijk inzet op de werkvloer. Een visie waarin het loont om je als verpleegkundige te specialiseren, en om extra taken en verantwoordelijkheden op te nemen. Het NVKVV heeft zo samen met haar Franstalige en Duitstalige partnerorganisaties een voorstel geformuleerd dat het aantal functies in IFIC voor verpleegkundige functies reduceert tot 6 functies, de hiërarchische functies als verpleegkundige ziekenhuishygiënisten buiten beschouwing gelaten.”

In de voorbije turbulente periode heeft iedereen wellicht begrepen dat de zorgsector de nodige middelen moet krijgen?

“Ja, COVID-19 heeft het maatschappelijk belang van de gezondheidszorg extra in de verf gezet. Ik ben dan ook bijzonder fier over de manier waarop verpleegkundigen deze pandemie hebben doorstaan. We moeten dit in een sterk verhaal doortrekken naar de toekomst. Goede zorg vraagt middelen en we moeten reageren voor het probleem uit zijn voegen barst. De overheden hebben zo in 2020 miljarden vrijgemaakt voor de sector. Is het probleem hiermee opgelost? Absoluut niet. We zullen er als beroepsorganisatie op toezien dat de extra middelen efficiënt en correct worden ingezet. De werkdruk moet voor onze verpleegkundigen naar omlaag.”

“Een proces waarin alle schakels en zorgpartners samenwerken.”

De verpleegkundige in een centrale rol dus?

“Zeker, maar niet enkel de verpleegkundige. Het verhaal van het NVKVV – en bij uitbreiding dat van een kwalitatieve gezondheidszorg op lange termijn – is een proces waarin alle schakels en zorgpartners samenwerken. Elk op hun eigen niveau en volgens hun eigen werkgebied. Enkel zo worden kansen maximaal verzilverd en is de zorg van de toekomst gewaarborgd. Een onmisbare schakel om hierin te slagen is het aanreiken van de juiste tools aan zorgvragers, zij zitten aan het stuur van de zorg. Maar ook de educatie en begeleiding van mantelzorgers en bekwame helpers – zoals een kinderverzorgster die een kind in de kinderopvang eerste pijnstilling toedient – zijn onmisbaar om de toekomstige zorgvraag de baas te kunnen. Daarnaast moet er primair ook werk gemaakt van preventie, waar de verpleegkundige in een coördinerende rol van essentieel belang is. Hoe uit de lokale zorgnood zich specifiek? Welk type zorgvrager is er vooral en welke verpleegkundige functies vragen hun zorgen? Ook op dat vlak zijn we als beroepsorganisatie graag een proactieve partner. Vanuit een brede blik met een duidelijke missie: een werkbare context voor verpleegkundigen met kwalitatieve zorg voor de zorgvrager.”

IFIC Functies waarvoor het NVKVV pleit:

In aflopende volgorde:

1. Verpleegkundig specialist (nieuwe functie)
2. Referentieverpleegkundige buiten de dienst (6161) –> Verpleegkundig consulent -afdelingsoverschrijdend (6161)

3. Referentieverpleegkundige binnen de dienst (6166) –> Gespecialiseerde verpleegkundige – binnen de dienst (6166)

4. Bachelor verpleegkundige Europees conform
5. HBO5-verpleegkundige functie
6. Zorgkundige