Nieuwseditie september 2016

11-09-2016

Think4nurses denkt met je mee

 

Evidence Based informatie op een muisklik afstand

 

‘Waar wetenschap en verpleegkundigen elkaar ontmoeten’, is de slogan van Think4nurses. Op hun website www.think4nurses.be brengen zij met hun adviezen EBN dichter bij de werkvloer. Een mooi initiatief!

Think4Nurses.be is een website waar je een antwoord vindt op vragen over correct verpleegkundig handelen. Bijvoorbeeld: Skin tears: wat is de beste behandelwijze? En hoe kan je ze vermijden? Of: Ontsmetten voor een inspuiting: is dat nodig of overbodig? Naast antwoorden op vragen vind je er nieuwsberichten over de zorg en links naar sociale media: Think4Nurses is actief op Facebook en Twitter. Think4Nurses.be is een heldere en toegankelijke website die moeilijke literatuurteksten vertaalt in praktische en Nederlandstalige informatie voor verpleegkundigen.

Op zoek in literatuur

Wie zijn de drijvende krachten achter Think4Nurses? Kristof, Jelle, Kristof, Ive en Jorina zijn verpleegkundigen die op hun werkplek de nood aanvoelden om meer Evidence Based Nursing (EBN) te willen toepassen. Ze werken voltijds op operatiezaal, op hospitalisatieafdelingen zoals hematologie en longtransplantatie, in de geestelijke gezondheidszorg en als docent. Samen vormen ze een mooie mix van verschillende disciplines met één grote passie: EBN breder verspreiden, een bijdrage leveren aan de professionalisering van de verpleegkunde. Ze hebben nóg enkele grote gemene delers: ze zijn de voorbije jaren afgestudeerd als bachelor of als master in de verpleegkunde. Kristof Muylaert vertelt: ‘Tijdens onze opleiding verpleegkunde werd het een gewoonte om in de literatuur antwoorden te zoeken op vragen over hoe te handelen in een specifieke situatie of bij een verpleegkundige techniek. En het uitschrijven van die zoektocht werd routine bij het invullen van het stageverslag. Zo helpt dat leerproces van toen ons nu bij het uitschrijven van onze adviezen.

Als studenten herkenden we bij elkaar al snel het gevoel: hier willen we meer mee doen. En: informatie over EBN zou makkelijker toegankelijk moeten zijn voor iedereen. Bij onze start op de werkvloer bleef de reflex om antwoorden op vragen te zoeken en bleef het gevoel: laten we onze kennis delen. Daarom zijn we vorig jaar gestart met de website Think4Nurses.be waar we onze informatie aanbieden. Nu is die nog beperkt maar groeit elke maand. We werken zelf onderwerpen uit of reageren op vragen die ons bereiken via de contactbutton op de website.’ Jelle Van Roy vervolgt: ‘Om antwoorden op vragen te formuleren, baseren we ons voornamelijk op (systematic) reviews uit de literatuur zoals we die vinden in de Cochrane of op Pubmed. Het antwoord zelf proberen we duidelijk en praktijkgericht te verwoorden zodat onnodig jargon niet hindert om informatie te lezen, te verwerken en toe te passen. We bouwen onze teksten op met een inleiding waarin we het probleem definiëren, we leggen een link naar de praktijk en werken een korte conclusie uit. We vermelden ook steeds de geraadpleegde bronnen bij elk artikel. Wanneer we geen duidelijk antwoord vinden op een vraag, publiceren we niets.’ Kristof reageert met de aankondiging van een vacature: ‘Om al die informatie up-to-date te houden en nieuwe kennis aan te boren, mag onze ploeg nog groeien. Verpleegkundigen uit alle regio’s en specialisaties zijn welkom om ons team te versterken.’

Presenteren, inspireren, motiveren

Waarom zoeken verpleegkundigen niet zelf naar informatie, naar EBN? Jelle vervolgt: ‘Vaak weten verpleegkundigen niet goed waar ze moeten starten met hun zoektocht of kennen ze de juiste Engelse zoekterm niet. Ook heeft niet iedereen een gratis toegang tot literatuurbronnen.’ De ploeg van Think4Nurses zoekt niet alleen antwoorden op vragen maar heeft ook een korte presentatie uitgewerkt waarin ze verpleegkundigen op weg zetten om zelf naar antwoorden te zoeken. Kristof: ‘Dat is niet zo moeilijk als je éénmaal weet waar je kan starten en hoe je moet zoeken. We geven die presentatie op vraag aan groepen.’ Jelle vertelt verder: ‘We zijn een nog jonge groep, we hebben net de statuten van onze vzw uitgewerkt en ingediend. De onderlinge taakverdeling is heel eenvoudig: we doen samen alles, we werken als team, we overleggen in alles wat we doen. We steunen en versterken elkaar. Ook lezen we allemaal elkaar teksten en adviezen door om zo grondig mogelijk te werk te gaan. Middelen om dit alles te doen, hebben we nog niet. De kosten voor domeinnaam en hosting, voor onze materialen en vervoersonkosten komen uit eigen zak. Gelukkig zijn die nog erg beperkt. Ja, het is een uit de hand gelopen hobby!’ Kristof: ‘We zijn dus niet verbonden aan welke groep of structuur ook, we werken volledig onafhankelijk. Wat niet wegneemt dat we openstaan voor elke samenwerking, zolang die EBN maar dichter bij de werkvloer brengt, een meerwaarde is in de professionalisering van de verpleegkunde en we onze specifieke invalshoek behouden.’ Jelle vult aan: ‘Het stimuleren om EBN toe te passen en meewerken aan de professionalisering van de verpleegkunde zijn enkele van de bouwstenen van onze werking. Daarnaast willen we ook signalen opvangen en doorgeven over de noden van verpleegkundigen op hun afdeling of binnen hun specialisatie zoals het ontwikkelen van nieuwe tools, scores of richtlijnen. En willen we er mee voor zorgen dat verpleegkundig onderzoek meer naar buiten kan komen. Er is zoveel waardevol materiaal voorhanden maar vaak zo weinig gekend.’

 

Author: Els Put

 

Evidence Based Nursing: net iets makkelijker als lid van het NVKVV door je gratis toegang tot CDLH!

Een voorbeeld van een advies van Think4Nurses

Skin tears: wat is de beste behandelingswijze en hoe kan je ze vermijden?

Elke verpleegkundige heeft hoogstwaarschijnlijk al een patiënt verzorgd met een skin tear. Weet je nog hoe je deze wonde nu weer het best kan verzorgen? Waarop moet je voornamelijk letten? Een korte opfrissing vanuit de literatuur.

Wat is het nu weer? Een skin tear is een letsel van de huid dat ontstaat door een wrijvingskracht of een wrijvings-schuifkracht waardoor het epidermis (opperhuid) los komt van het dermis (lederhuid) of wanneer beide huidlagen gescheiden worden van de onderliggende structuren (vet- en bindweefsel) die de opbouw van de huid kenmerken. Skin tears vindt men vooral terug ter hoogte van de extremiteiten, zoals de handrug, de armen en de benen. Deze wonden kunnen ontstaan bij neonaten, maar komen vooral voor bij ouderen. Bij deze laatste patiëntenpopulatie zijn ze ook moeilijker te behandelen. Dit komt door het verouderingsproces met de daaraan gekoppelde intrinsieke veranderingen van de huid (zoals een progressieve degeneratie van de elastische vezels, een afname van de hoeveelheid collageen en een vertraagde epithelialisatie).

Classificatie

Skin tears worden door het International Skin Tear Classification System (ISTAP) onderverdeeld in 3 categorieën:

  • Categorie 1: Skin tears zonder weefselverlies
  • Categorie 2: Skin tears met gedeeltelijk weefselverlies
  • Categorie 3: Skin tears met volledig weefselverlies

Deze indeling is een hulpmiddel bij het bepalen van een adequaat behandelingsbeleid. Naast deze classificatie worden ook de Payne-Martin Skin Tear Classification tool en het Skin Tear Classification System (STAR) gebruikt in de praktijk.

Aanbevelingen

Uit onderzoek blijkt dat volgende aanbevelingen in acht dienen te worden genomen bij de verzorging van skin tears:

  • Tijdig reageren zorgt voor een snellere en effectieve wondgenezing.
  • Steeds de huidflap behouden!
  • Bij de eerste verzorging dient een skin tear te worden ontsmet. Indien er geen infectietekens zijn opgetreden is uitsluitend reinigen van de wonde tijdens de daaropvolgende behandelingsmomenten voldoende.
  • Nooit wrijven! Enkel deppen is toegelaten.
  • Om (verdere) afscheuring van de huidflap te voorkomen tijdens het verwijderen van het verband kan met een pijltje aangeduid worden in welke richting het verband verwijderd moet worden.
  • Het gebruik van een siliconenverband (Bv.: Mepitel®) wordt aangeraden. Dit verband mag 7 dagen ter plaatse blijven.
  • Skin tears uit categorie 1 kunnen behandeld worden door producten met 2-octyl cyanoacrylaat (Bv.: Dermabond®). De huidlijm wordt met een marge van 1-2 cm over de wondranden aangebracht. Na 15-30 seconden is de lijm opgedroogd.
  • Verbanden die niet kleven in de wonde, zoals een hydrocolloïd verband, hydrogels, hydrovezelverbanden en alginaatverbanden kunnen door de zorgverstrekker worden gebruikt tijdens de wondzorg van skin tears uit categorie 2 en 3.
  • Een secundair absorberend verband wordt het best aangelegd bij letsels met overtollig exsudaat.
  • Kies een zwachtel om het verband te fixeren.
  • Inspecteer de wonde dagelijks. Bij het minste teken van necrose van de huidflap of bij vermoeden van infectie moet de wonde opnieuw verzorgd worden en dient men het verband te vervangen.

 

Preventie

Volgende preventieve maatregelen ter voorkoming van het ontstaan van skin tears zijn terug te vinden in de wetenschappelijke literatuur:

  • Een gedetailleerd onderzoek van de huid kan zwakke plekken naar voren brengen en een gerichte aanpak bewerkstelligen.
  • Een duidelijke educatie op maat van de patiënt en de familie dient te worden gegeven over mogelijke risicofactoren die er bestaan in de leefomgeving van de patiënt. Zo dient men rekening te houden met het gebruik van geparfumeerde zepen die alkaline bevatten of zepen die een sterke antibacteriële werking hebben. Verzorgingsproducten op basis van Aloe vera bieden een alternatief.
  • Blootstelling van de huid aan de zon en te hoge temperaturen dient men te vermijden.
  • Smeer de huid in met een vochtinbrengende crème om uitdroging van de huid te voorkomen.
  • Laat een risicopatiënt kledij dragen die zoveel mogelijk de huid afschermt (bijvoorbeeld een lange broek, hemd met lange mouwen).
  • Hanteer de juiste technieken bij het wijzigen van de positie van de patiënt (zoals bij het verbedden van de patiënt, ondersteuning van de patiënt bij het begeleid stappen) zonder de zorgbehoevende bloot te stellen aan wrijving- en schuifkrachten.
  • Een uitgebalanceerd dieet kan de weerstand van de huid doen toenemen.

 

Literatuur

  • Dos Santos, E. I. (2014). Skin tear treatment and prevention by nurses: an integrative literature review. Rev Gaucha Enferm , 35(2), 142-149.
  • LeBlanc, K., Baranoski, S., Christensen, D., Langemo, D., Edwards, K., Holloway, S., et.al. (2016). The art of dressing selection: a consensus statement on skin tears and best practice. Advances in skin & wound care, 29(1), 32-46.
  • LeBlanc, K., & Baranoski, S. (2011). Skin tears: state of the science: consensus statements for the prevention, prediction, assessment, and treatment of skin tears. Advances in skin & wound care, 24(9), 2-15.
  • Vandervord, J.G., Tolerton, S.K., Campell, P.A., Darke, J.M., & Loch-Wilkinson, A.V. (2014). Acute management of skin tears: a change in practice pilot study. International wound journal, 13, 59-64.

Kwaliteit van zorg en EBN – Evidence Based Nursing – gaan hand in hand. Maar hoe weet je of wat je

Author: Els Put