Stressvermindering voor snellere wondheling

Ellen Van den Broucke (25)

Afgestudeerd: september 2017, Odisee Brussel, bachelor verpleegkunde

Werkt: op de afdeling cardiologie van UZ Brussel

Geleerd van de proef: ‘Tijdens mijn stages kwam ik gestreste patiënten tegen. Helaas houden veel mensen dit voor zichzelf en vragen geen hulp, wat jammer is. Ik wilde uitzoeken hoe zij op een niet-medicamenteuze manier rustiger zouden kunnen worden. De buikademhaling als stressreductie bleek voor zowel artsen, verpleegkundigen als patiënten te werken. Ik pas de techniek ook bij mezelf toe als ik een stresserende dag achter de rug heb. Het helpt om tot rust te komen en alles te relativeren. Patiënten raad ik de methode aan. Ook probeer ik het taboe rond stress te verbreken.’

Uit de literatuur blijkt dat diabetespatiënten last hebben van langdurige chronische stress, onder meer door diabetesgerelateerde chronische wonden. Maar ook de financiële lasten die de verzorging van de wonden met zich meebrengt, en het inkomensverlies door langdurige werkonbekwaamheid leveren stress op. Deze stress blijkt nefast voor de wondheling. In de praktijk is er nood aan stressreducerende interventies. Dit onderzoek ging na of buikademhaling2 daarvoor kan worden ingezet.1

De proef bestond uit een literatuurstudie naar stress en de invloed hiervan op de wondheling. Ook deden we een vergelijkende literatuurstudie naar stressreducerende interventies. Vervolgens werd op een endocrinologische afdeling gedurende vier weken met de Perceived Stress Scale 14 (PSS 14) nagegaan hoeveel diabetespatiënten chronische stress ondervonden. 24 van de 32 patiënten die hoge stress (>20 op de PSS14) rapporteerden, kregen de buikademhaling aangeleerd als stressreducerende interventie. nursing | april 2018

Er is nood aan een methode die de chronische psychologische stress bij diabetespatiënten kan meten en kan verlagen met een stressreducerende interventie. De Perceived Stress Scale (PSS14) bleek hiervoor bruikbaar. Veel stressreducerende interventies zoals mindfulness, meditatie, of yoga vroegen tijd en ervaring, maar buikademhaling niet. Het is makkelijk aan te leren en heeft een positieve invloed op de wondheling en stressreductie, zo bleek uit literatuurstudie.1 De buikademhaling aanleren met behulp van een flowchart met uitleg en verpleegkundige ondersteuning, bleek goed te werken. Van de 32 diabetespatiënten gaven er 24 aan effectief minder stress te ondervinden sinds het toepassen van de buikademhaling. Of de wondheling sneller ging is niet onderzocht.

Verder onderzoek wordt aangeraden. Want de interventiestudie besloeg slechts vier weken, waardoor niet kon worden nagegaan of de wondheling effectief verbeterde na het reduceren van stress bij de diabetespatiënt. Verder blijft de vraag onbeantwoord of chronische stress de wondheling vertraagt of dat vertraagde wondheling chronische stress veroorzaakt.

1. Van den Broucke E. Promotors: Maes K, Leys J. De invloed van psychologische stress op de wondheling bij chronische diabetische wonden. Bachelorproef opleiding verpleegkunde, Odisee Brussel 2016-2017.
2. Lig op de rug, handen op de buik, adem drie tellen in, de buik vult zich als een ballon, houd de adem een tel vast, adem vijf tellen uit.