Wetsontwerp versterkt rol verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg

Midden januari werd het wetsontwerp voor een grondige hervorming van het verpleegkundig beroep goedgekeurd op de federale ministerraad. Al sinds de jaren 70 maken verpleegkundigen hun standpunten en verwachtingen duidelijk. Toch staat het beroep al tientallen jaren stil. Daar komt met deze wet beweging in.

De verpleegkundige functies maakten de voorbije jaren een tweezijdige stroomversnelling mee. Enerzijds door de invoering van nieuwe functies zoals verpleegkundig specialist, verpleegkundig onderzoeker en basisverpleegkundige. Anderzijds door aankomende randwetgevingen zoals ADL, de bekwame helper en het gestructureerde zorgteam. Zo moet elke verpleegkundige functie in de toekomst haar rol ten volle kunnen opnemen.

De nood aan deze vernieuwingen drong zich op. De hoge werkdruk is niet langer houdbaar en de enorme zorgvraag die op ons afkomt maakt een grondige functie- en taakdifferentiatie cruciaal. Met enkel verpleegkundigen trekt ons zorgsysteem het niet. Wel kunnen ze in dit geval  een coördinerende rol opnemen om de kwaliteit van zorg te waarborgen.

Vormgegeven met en door verpleegkundigen

Het nieuwe, goedgekeurde wetsontwerp is het resultaat van een denktank die door NETWERK VERPLEEGKUNDE, verpleegkundige juridisch experten en juristen werd opgestart in 2020. Die ontstond uit de nood aan verandering en het concreet maken van de nodige wetswijzigingen en werd gevolgd door federale overlegmomenten, taskforces, werkgroepen, adviezen, … Het zorglandschap van vandaag is niet meer hetzelfde als tien of twintig jaar geleden. Als beroepsorganisatie zijn we bijzonder tevreden dat we zo nauw betrokken werden bij dit proces.

Of het honderd procent is wat we wilden? Neen, maar veel van onze principes zijn wel opgenomen. Andere zaken moeten meer uitgediept, geschrapt of toegevoegd worden. Al moeten we hier de kanttekening maken dat het om een politiek akkoord gaat na jarenlange stilstand. Elke betrokken minister leverde een bijdrage en kwam zoveel mogelijk tegemoet aan de bezorgdheden van alle partijen. Een complexe taak, gezien de grote diversiteit van het verpleegkundig werkveld.

Hiërarchisch model

In het wetsontwerp is een belangrijke rol weggelegd voor de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg (VVAZ) en voor de basisverpleegkundige. Het is een hiërarchisch model waarbinnen elke verpleegkundige functie tot haar recht komt. Vooraleer dit vorm krijgt in het werkveld, moeten nog heel wat praktische zaken uitgeklaard worden en uitvoeringsbesluiten geschreven. Vandaag verandert er dus nog niets. Het wetsvoorstel bevestigt enkel de gelijkstelling van de bevoegdheden van de respectievelijke huidige HBO5- en bachelorverpleegkundigen. De effectieve differentiatie zal pas in 2025 beginnen, wanneer de eerste basisverpleegkundigen afstuderen en ingezet worden.